بیزینس مدل(Business Model) چیست و چگونه یک بوم کسب و کار طراحی کنیم؟

بیزینس مدل و آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• بیزینس مدل دارای چه بخش هایی است؟
• توسعه کسب و کار به کمک بیزینس مدل
• تفاوت بیزینس مدل و بیزینس پلن
• ثبات مالی کسب و کار به کمک بیزینس مدل
• سوالات رایج بیزینس مدل

بیزینس مدل یک طرح کلی از نحوه مدیریت کسب و کار است که حتما باید با آن آشنایی داشته باشید تا بتوانید کسب و کار خود را به خوبی مدیریت کنید. مدل کسب و کار می تواند کلید موفقیت کسب و کار شما باشد. این نقشه راه به شما کمک می کند تا در یک مسیر مستقیم به اهداف خود دست پیدا کنید و در این مسیر تلاش بیهوده ای نکنید. بنابراین یادگیری طراحی این نقشه راه می تواند یکی از مهم ترین وظایف مدیر یک کسب و کار باشد.

بیزینس مدل دارای چه بخش هایی است؟

به صورت کلی مدل کسب و کار یا همان بیزینس مدل دارای 9 جزء است.مدل کسب و کار بیانگر منطق چگونگی کسب در آمد یک مجموعه بدون پرداختن به جزئیات است. در ادامه اجزا مدل کسب و کار را معرفی میکنیم:

1-مشتریان(customer segments) در بیزینس مدل

در ابتدا باید بخش بندی بازار و مشتریان خودتان را انتخاب کنید. عموما هر سازمانی به چند بخش از مشتریان خدماتی را ارائه می دهد.برای مثال مشتریان اسنپ به دو دسته ی مسافران و رانندگان تقسیم بندی می شود.

2-ارزش پیشنهادی(value porposition)

هر سازمانی برای اینکه بتواند مشتریان را به سمت کسب و کار خود جذب کند بایستی نیازی از مشتریان را برآورده کند. شما باید محصول یا خدمتی ارزشمند را به مشتریان ارائه دهید تا بتوانید در میان انبوه رقیبان سهم بازار خود را داشته باشید.

3-کانال ها(channels) در بیزینس مدل

ارزش پیشنهادی در نظر گرفته شده برای یک کسب و کار باید به اطلاع مشتریان رسیده شود، روش هایی که از طریق آنها می توانید این اطلاع رسانی را انجام دهید کانال های ارتباطی هستند. برای مثال شما میتوانید از طریق اپلیکیشن یا تبلیغ در شبکه های اجتماعی و یا از طریق طراحی وب سایت و یا هر کانال دیگری خدمات خود را عرضه کنید.

4-ارتباط با مشتری(customer relationship)

این قسمت شامل فعالیت هایی که است که از لحظه ی ورود مشتری تا لحظه ی خرید یا ارائه ی محصول و حتی پس از آن قرار است در راستای جلب رضایت مشتری و تقویت ارتباط او با سازمان صورت بگیرد.

5-جریان های درآمدی در بیزینس مدل

در این بخش از مدل کسب و کار شما مشخص میکنید به چه روش هایی و به چه میزان درآمد خواهید داشت. یک کسب و کار میتواند چندین مدل درآمدی داشته باشد.

6-منابع کلیدی( Key Resources )

منظور منابعی است که شما در طول مسیر پروژه به آنها نیاز دارید. مثل منابع مالی برای تبلیغات و بازاریابی دیجیتال ، حقوق کارمندان و…  یا منابع انسانی مثل برنامه نویس،  تیم پشتیبانی، تیم بازاریابی و… یا حتی دفتر کار برای استقرار کارکنان نیز جزء منابع فیزیکی دسته بندی می شوند.

7-فعالیت های کلیدی( Key Activities ) در مدل کسب وکار

کلیه ی فعالیت هایی که باید برای پیشبرد یک پروژه و طی کردن مسیر  آنها را انجام دهید. مثل تبلیغات، بازاریابی آنلاین، توسعه محصول و…

8-مشارکت های کلیدی( Key Partners )

در این قسمت کلیه ی ارتباطاتی که میتواند به رشد کسب و کار شما کمک کند باید مشخص شود. منظور از ارتباط میتواند شرکای شما شامل سایر شرکت ها، ارگان های دولتی و … باشد.

9-ساختار هزینه( Cost Stracture ) در بیزینس مدل

در این بخش شما هزینه های انجام پروژه را باید لیست کنید که عمدتا به دو دسته هزینه های ثابت (هزینه اجاره دفتر ، حقوق کارکنان و…) و هزینه های متغیر (هزینه پهنای باند ، تبلیغات و…) تقسیم می شود که معمولا هزینه های متغیر بسته به میزان توسعه کسب و کار شما متفاوت است.

توسعه کسب و کار با استفاده از مدل کسب و کار

یکی از مهم ترین مزایای استفاده از کسب و کار مدل این است که شما می توانید با استفاده از آن کسب و کار خود را در راستای هدف خود گسترش دهید. در واقع این موضوع به قدری مهم است که امروزه حتی شرکت های بسیار بزرگ نیز از آن برای توسعه بیشتر خود کمک می گیرند. امروزه مدیران برنامه های مختلفی را برای آینده کسب و کار خود در نظر می گیرند ولی سوالی که در این جا به وجود می آید این است که آیا واقعا تمامی این آرزوهایی که برای آینده پیش بینی می کنید عملی هستند یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که بله با استفاده از یک برنامه ریزی خوب، مشاوره کسب و کار آنلاین، بازاریابی آنلاین، تبلیغات آنلاین و طراحی بیزینس مدل شما می توانید به راحتی کسب و کار خود را در آینده گسترش دهید.

بیزینس پلن را با مدل کسب و کار اشتباه نگیرید

یکی از مهم ترین اشتباهاتی که ممکن است دچار آن شوید این است که بیزینس پلن و مدل کسب و کار را با یکدیگر اشتباه بگیرید. در لیست زیر به اختصار با تفاوت های آن آشنا میشوید.

• کسب و کار مدل سندی بصری است برای کمک به راه اندازی کسب و کار در حالیکه بیزینس پلان را میتوان سندی تدوین شده جهت ارتقا و یا جذب سرمایه دانست.
• کسب و کار مدل را میتوان سندی برای توصیف کسب و کار دانست و بیزینس پلن را راهنمایی کامل برای ایجاد کسب و کار.
• بیزینس پلن جزئیات تمامی فعالیت های فعلی و فعالیت های آینده شما در آن آمده است که نسخه تدوین شده آن میتواند در برگیرنده صفحات متعدد بسیار باشد در حالیکه بیزینس مدل ترسیم کلی کسب و کار شما در یک برگ خواهد بود.
• بیزینس پلن بیشتر شبیه به یک برنامه ریزی با جزئیات دقیق برای کسب درآمد از تولید محصول یا خدمت است اما مدل کسب و کار، تعیین ساختار کلی کسب و کار شما برای رسیدن به هدف نهایی هست.
• بیزینس پلن در واقع یک روش مناسب برای ارائه کسب و کار به یک سرمایه گذار است ولیمدل کسب وکار بیشتر برای خود شما به عنوان مدیر یک کسب و کار مفید است.

سوالات رایج بیزینس مدل:

بیزینس مدل چیست؟

بیزینس مدل یک نقشه راه کلی برای مدیریت کسب و کار است که به صورت کلی در چندین بخش نحوه درآمد زایی، بازاریابی، انتخاب محصول یا خدمت، هزینه ها و چگونگی انجام امور را ترسیم میکند.

بخش های مهم کسب و کار مدل

مشتریان(customer segments)-ارزش پیشنهادی(value porposition)-کانال ها(channels)-ارتباط با مشتری(customer relationship)-منابع کلیدی( Key Resources )-فعالیت های کلیدی( Key Activities )-مشارکت های کلیدی( Key Partners )-ساختار هزینه( Cost Stracture )

تفاوت بیزینس پلن و بیزینس مدل در چیست؟

بیزینس پلن سندیست باجزئیات ریز از نحوه فعالیت و درآمد زایی یک طرح کسب و کار که میتواند برای جذب سرمایه گذار استفاده گردد و شامل صفحات متعددی باشد. اما بیزینس پلن سندی کلی از نقشه راه کسب و کار است که برای مدیریت اصولی کسب و کار، تدوین آن الزامیست